KÖTÜNİYET TAZMİNATI

KÖTÜNİYET TAZMİNATI NEDİR?

İş kanunu 17 maddesinde belirtildiği üzere, işveren işçinin iş sözleşmesini bildirim sürelerine uyarak ama bu hakkı kötüye kullanarak sona erdirdiği takdirde işçiye bildirim süresinin 3 katı tutarında tazminat öder. Burada işveren kötü niyetli olarak bildirim şartına uymazsa, o halde bildirim süresine ilişkin ücreti de işçiye ödemek zorunda kalır.

KÖTÜNİYET TAZMİNATININ ŞARTLARI NELERDİR?

Kanun metninden anlaşıldığı üzere işçinin kötüniyet tazminatına hak kazanabilmesi için

1.       İş sözleşmesinin belirsiz süreli sözleşme olması

2.       İş sözleşmesinin feshinin bildirim işe sona erdirilmiş olması

3.       İşverenin iş sözleşmesini fesih hakkını kötüye kullanmış olması

4.       İşçiye iş güvencesi hükümlerinin uygulanmamış olması gerekmektedir.

Belirli süre için yapılmış iş sözleşmelerinde kötüniyet tazminatından söz edilemez. İşçinin kötüniyet tazminatına hak kazanabilmesi için taraflar arasındaki iş sözleşmesinin belirsiz süreli olması gerekmektedir.

Bildirimli fesih İş Kanunu’nun 17. Maddesinde sayılan süreler göz önüne alınarak yapılan fesihtir. Burada işçi ya da işverenin iş akdini sona erdirdiğini karşı tarafa bildirmesi esastır.

İşçinin kötüniyet tazminatına hak kazanabilmesi için işverenin iş sözleşmesini fesih hakkını kötüye kullanmış olması gerekmektedir. Dolayısıyla işverenin iş sözleşmesini feshedebilmek için geçerli bir sebebe dayandığı hallerde işçi kötüniyet tazminatına hak kazanamayacaktır.  

İş Kanunu 18. maddesinde belirtildiği üzere, Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. İşçinin iş güvencesi kapsamında sayılması için İş Kanunu ya da Basın İş Kanunu’na tabi çalışmak, işyerinde 30’dan fazla işçinin çalışması, iş akdi feshedilen işçinin en az 6 aylık kıdeminin bulunması, iş akdi feshedilen işçinin işletmenin tamamını yöneten işveren vekili konumunda bulunmaması anlamına gelmektedir. Kötüniyet tazminatı iş güvencesi kapsamında çalışmayan işçilerin korunmasına yönelik bir tazminat türüdür.

İşverenin iş akdini feshinde, kötüniyetinin her olay için ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir. Askerlik, gebelik, doğum, evlenme, haklı nedenle işe devam etmeme, sendikal faaliyet ya da sendikaya üye olma yahut olmama, sosyal medyada paylaşım yapma gibi sebeplerle iş akdinin işveren tarafından feshi, kötüniyete örnek gösterilebilir. Burada hakimin işverenin gerçek fesih nedenini irdeleyip objektif iyiniyet kurallarına uygun olup olmadığını değerlendirmesi gerekmektedir.

İŞE İADE DAVALARINDA KÖTÜNİYET TAZMİNATI TALEP EDİLEBİLİR Mİ?

Kötüniyet tazminatı ihbar tazminatının eki mahiyetinde bir tazminat türü olup, işe iade talepli davalarda esas olan işe iade olduğundan ayrıca kötüniyet tazminatına hükmedilemez.

KÖTÜNİYET TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

Kanun metninde de açıkça belirtildiği üzere, kötüniyet tazminatı hesaplanırken bildirim ihbar sürelerine ilişkin alacağın 3 katı tutarında tazminat hakkı doğmaktadır.

KÖTÜNİYET TAZMİNATININ ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR?

Kötüniyet tazminatının zamanaşımı süresi iş akdinin feshi tarihinden itibaren 5 yıldır.

KÖTÜNİYET TAZMİNATI İÇİN DAVA AÇMADAN ÖNCE ARABULUCULUK ZORUNLU MU?

İş Mahkemeleri Kanunu 3. maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu gereğince kötüniyet tazminatı alacağı için arabuluculuk dava şartıdır ve dava açmadan önce arabuluculuk başvurusunda bulunulması zorunludur.

Hak kaybı yaşanmaması için bir avukattan hukuki hizmet alınmasını öneririz.